«Μαμά, με θυμάσαι;»
Η κόρη κρατάει το χέρι της μητέρας που πάσχει από άνοια. Μπορεί να μην παίρνει πάντα απάντηση με λέξεις, αλλά το βλέμμα της μαμάς της φανερώνει ότι η αγάπη υπάρχει ακόμη.Η άνοια και ειδικά η νόσος Αλτσχάιμερ μπορεί να αφαιρεί μνήμες, αλλά δεν μπορεί να σβήσει την αγάπη, ούτε να μειώσει την αξία του ανθρώπου.

Η 21η Σεπτεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ, δεν είναι απλώς μια ημερομηνία. Είναι μια υπενθύμιση ότι η άνοια μάς αφορά όλους. Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι πάνω από 200.000 άνθρωποι ζουν με άνοια, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Κάθε ασθενής όμως δεν είναι στατιστική, είναι μια ιστορία, μια οικογένεια, ένας άνθρωπος που χρειάζεται στήριξη και φροντίδα.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η συχνότερη μορφή άνοιας και αγγίζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους γύρω μας. Δεν δοκιμάζει μόνο εκείνον που νοσεί, αλλά και το στενό του περιβάλλον ,τα παιδιά, τον σύζυγο ή τη σύζυγο, τους συγγενείς. Εκείνοι γίνονται καθημερινά φροντιστές, αναλαμβάνοντας όχι μόνο πρακτικές ανάγκες, αλλά και το ψυχικό και συναισθηματικό βάρος της ασθένειας.
Στη χώρα μας λειτουργούν Ιατρεία Μνήμης και Κέντρα Ημέρας που προσφέρουν συμβουλευτική και δημιουργικές δραστηριότητες. Παράλληλα, ομάδες υποστήριξης, σύλλογοι και εθελοντικές δράσεις δίνουν πολύτιμη δύναμη σε όσους φροντίζουν έναν άνθρωπο με άνοια. Αυτές οι δομές αποτελούν μικρές αλλά ουσιαστικές νησίδες φροντίδας που κάνουν το ταξίδι της άνοιας λιγότερο μοναχικό.
Οι φροντιστές χρειάζονται κατανόηση από όλους μας. Η καθημερινότητά τους συχνά είναι εξαντλητική, όμως η παρουσία τους είναι ανεκτίμητη. Η κοινωνία έχει έναν καθοριστικό ρόλο σε αυτό.
Όταν ένας γείτονας δείξει κατανόηση, όταν ένας φίλος σταθεί με υπομονή, όταν μια κοινότητα αγκαλιάσει τους ανθρώπους που ζουν με άνοια, τότε χτίζεται ένα περιβάλλον αποδοχής και ασφάλειας.Η πορεία της άνοιας δεν είναι ποτέ εύκολη. Κάθε παιδί, κάθε σύζυγος, κάθε συγγενής που μένει δίπλα στον άνθρωπό του με άνοια, αξίζει να αναγνωρίζεται και να στηρίζεται.
Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να κάνει τη διαφορά, καθώς επιτρέπει την καλύτερη αντιμετώπιση και την επιβράδυνση της εξέλιξης της άνοιας. Οι προληπτικές εξετάσεις, η τακτική παρακολούθηση από τον προσωπικό ιατρό, η ισορροπημένη διατροφή, η σωματική άσκηση, η πνευματική δραστηριότητα και η κοινωνικοποίηση αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που προστατεύουν τη μνήμη και ενισχύουν την ποιότητα ζωής. Η φροντίδα του νου και του σώματος, μαζί με την εγρήγορση της οικογένειας, μπορούν να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την εμφάνιση της νόσου. Ταυτόχρονα, η έρευνα προχωρά και μας δίνει ελπίδα για νέες θεραπείες.
Η κοινωνία μας οφείλει να σπάσει τη σιωπή γύρω από την άνοια. Να μιλάει χωρίς φόβο και προκατάληψη. Να δείχνει σεβασμό και τρυφερότητα σε όσους παλεύουν με αυτήν την αόρατη πρόκληση.
Η μνήμη μπορεί να φθίνει. Η αξιοπρέπεια όμως μένει άθικτη και η καρδιά δεν ξεχνά ποτέ.
Ας σταθούμε όλοι, ως οικογένειες, ως κοινότητα, ως κοινωνία, δίπλα στους ανθρώπους με άνοια. Γιατί η αγάπη, η παρουσία και η ενσυναίσθηση είναι τα φάρμακα που δεν γράφονται σε καμία συνταγή, αλλά έχουν την πιο βαθιά θεραπευτική δύναμη.

Δρ Αγλαΐα (Λία) Ρογγανάκη
Διοικήτρια Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ